Pomorze Pomerania Pommern

 

Strona główna > Przyroda > Fauna i flora > Ślimak winniczek (Helix pomatia)

Ślimak winniczek (Helix pomatia)

Grzegorz Chmielecki. Ślimak winniczek (Helix pomatia)

Gromada: ślimaki (Gastropoda)

Rodzina: ślimakowate (Helicidae)

Największy lądowy ślimak płucodyszny w Polsce. Występujący w południowo-wschodniej i centralnej Europie. Zamieszkuje obszary o dużej wilgotności, lasy, parki, ogrody. Żywi się świeżymi liśćmi (winogron, truskawki, kapusty, szczawiu, pokrzywy, łopianu, miodunka, mniszka lekarskiego, babki, rzodkiewki, chrzanu), stąd często uważany za szkodnika ogrodów. Do budowy muszli potrzebują soli wapnia. Zdarzają się przypadki jedzenia pokarmów zwierzęcych, a nawet kanibalizmu wśród młodych zwierząt. Zimuje w ściółce, ukryty pod roślinnością. Jest obojnakiem, kopuluje wiosną w maju. Podczas stosunku ślimaki mają głowy dociśnięte do siebie i stykają się genitaliami. Przeciętny stosunek trwa około 2 godzin. Jajeczka (40-65 sztuk) składa w czerwcu i lipcu w niewielkich dołkach w ziemi. Jajeczka są miękkie, koloru białego i średnicy około 5-7 mm. Młode winniczki wylęgają się po około 3-5 tygodniach. Dojrzałość osiągają po 2 do 5 latach. Żywotność wynosi 10-20 lat. Maksymalna długość życia wynosi 35 lat. Podczas estywacji lub hibernacji tworzy wapienne epifragmy do uszczelniania otworu muszli. Średnica muszli dorosłego osobnika wynosi przeciętnie 30-45 mm. Muszla jest spiralnie zakrzywiona w prawo i ma 4,5 zwojów leżących w różnych płaszczyznach. Kolor muszli waha się od brązowego do białego w postaci pasm i może różnić się w zależności od rodzaju żywności i indywidualnych cech osobnika. Muszla jest prążkowana co zwiększa jej powierzchni, która umożliwia gromadzenie większej wilgoci. Normalnie dorosły osobnik ma nogę o długości 3,5-5 cm, ale zwierzę może znacznie ją rozciągnąć do 8-9 cm. Ciało ślimaka jest bardzo elastyczne i zazwyczaj koloru beżowego z brązowym odcieniem, rzadko ciemnoszarego. Powyżej otworu gębowego ślimaka znajdują się dwie pary macek. Przednie wargowe o długości od 2,5 do 4,5 mm pełnią funkcję zmysłu węchu. Tylne macki o długości od 1 do 2 cm są narządami wzroku. Oczy zawierają jeden pigment co powoduje, że nie odróżniają barw. Macki są bardzo mobilne i są bardzo wrażliwe na dotyk i natychmiast się chowają. Macki oczne także negatywnie reagują na bardzo jasne światło. Otwór oddechowy znajduje się pomiędzy fałdami płaszcza, który w normalnych warunkach otwiera się i zamyka się co minutę. W warunkach wysokiej wilgotności częstotliwość otwierania i zamykania otworu jest mniejsza. Ślimak porusza się przy pomocy muskularnej nogi poprzez odpychanie od podłoża. W celu zmniejszenia tarcia wydziela śluz. Średnia prędkość wynosi około 1,5 mm na sekundę. Może poruszać się po powierzchniach poziomych (ziemia, skały) i pionowych (ściany). Naturalnymi wrogami winniczka są jeże, ryjówki, krety, jaszczurki i inne zwierzęta.

Ślimaki były hodowane przez człowieka od czasów starożytnych w celach kulinarnych. Mięso zawiera 10% białek, 30% tłuszczu, 5% węglowodanów, oraz witaminy B6, B12, żelazo, wapń, magnez. Najchętniej spożywany jest w Hiszpanii, Francji i we Włoszech. We Francji, Niemczech, Austrii, Szwajcarii i innych krajach rzadko występuje i jest chroniony przez prawo. Z tego też względu jest importowany z Grecji i innych krajów, w których zbierany lub specjalnie hodowany.

Grzegorz Chmielecki. Ślimak winniczek (Helix pomatia) Grzegorz Chmielecki. Ślimak winniczek (Helix pomatia) Grzegorz Chmielecki. Ślimak winniczek (Helix pomatia) Grzegorz Chmielecki. Ślimak winniczek (Helix pomatia) poczas estywacji

Autor: Grzegorz Chmielecki

Dodano: 15 czerwca 2014 roku

Edytowano: 18 kwietnia 2020 roku

Pieniądz zastępczy

Logo iPomorze

Polecamy

Muzeum Auschwitz-Birkenau Katyń 1940